Rytuały pogrzebowe Starożytnych Greków

O starożytnych rytuałach i formach pogrzebu Greków dowiadujemy się zarówno z literatury jaki i badań archeologicznych. Antyczni pisarze tacy jak Homer, Hezjod, Tyrtajos czy Kallinos wspominają w swoich utworach niektóre obrzędy i zwyczaje towarzyszące pochówkowi. Badania archeologiczne dotyczą architektury sepulkralnej, ceramiki, naczyń wraz z ikonografią oraz inwentarza składanego do grobu zmarłego.Należałoby wspomnieć że ceremonie i forma pochówku nie były takie same w całej Grecji.

Już starożytni Grecy sięgali po takie metody jak kremowanie zwłok zmarłych, które następnie wkładano do amfor. Urny mężczyzn różniły się znacznie od urn w których przechowywano prochy kobiet. W przypadku dzieci  nie stosowano kremacji  lecz chowano ciała w pozycji wyprostowanej a groby ich ozdabiano.

 Urny 

 Pitosy

Miejsce jak i wielkość pochówku miało ogromne znaczenie i zależało od bohaterstwa, majętności oraz pozycji społecznej zmarłego. Wojownikom, osobom zasłużonym oraz elicie wznoszono okazałe nasypy ziemne zwane tumulusami. Pierwsze takie mogiły sięgają najprawdopodobniej okresu neolitu, jednakże czas największego ich rozwoju przypada na okres środkowego brązu 2000-16000 p.n.e. Tumulusy usypywano nad miejscem gdzie składano szkielet lub urnę. Wygląd nasypów nie ulegał zmianie jednak grobowce w których chowano ciało zmarłego przybierało różną postać. Miejsce pochówku mogło mieć formę jam, kamiennych grobów skrzynkowych, grobowców komorowych lub pitosowych. Najbardziej imponującym pod względem wielkości Kurhan Carski zw. Królewskim w Pantikapajonie liczy 17 m wysokości i 250 m obwodu. 

 

Wejście do Grobowców Królewskich w Wielkim Kurhanie

Obrzędy towarzyszące pochówkowi związane były z wierzeniami dotyczącymi ciała nieboszczyka i życia po śmierci. Już Starożytni Grecy wierzyli że zmarły udaje się w podróż w zaświaty więc trzeba było go odpowiednio do tego przygotować. Nieboszczyka palono lub myto, namaszczano olejkami i ubierano aby zapewnić mu spokojne przejście na drugi świat.

Wierzono że zarówno dom jak i krewni nieboszczyka byli skażeni śmiercią dlatego w celu ich oczyszczenia stosowano misę z wodą wystawianą przed miejscem zamieszkania zmarłego. Innym ważnym elementem oczyszczenia był lament dlatego członkowie rodziny płakali lub zatrudniali tzw. płaczki które miały opłakiwać zmarłych aby im pomóc przejść do zaświatów i uwolnić rodzinę od zanieczyszczenia śmiercią.

Ciało nieboszczyka było przenoszone na miejsce pochówku  w trakcie procesji która miała się odbywać przed wschodem słońca. Ziemię która przykrywała ciało zmarłego nasączano winem, mlekiem, miodem lub oliwą z oliwek bądź ustawiano tam naczynia wypełnione owymi trunkami. Ponadto rodzina składała na grobach różne dary lub wkładała do grobów inwentarz. W przypadku mężczyzn i wojowników była to broń lub strigilis http://www.gutenberg.czyz.org/word,74250, zaś do grobów kobiet wkładano różnego rodzaju ozdoby lub przęśliki tkackie.

http://www.sztab.com/starozytnosc,Zwyczaje-pogrzebowe-staro%C5%BCytnych-Grek%C3%B3w,9267.html

http://www2.almamater.uj.edu.pl/99/22.pdf

http://www.academia.edu/3693529/Kurhany_na_nekropolach_antycznych_miast_polnocnych_wybrzezy_Morza_Czarnego